Komora hiperbaryczna

Autyzm

Udar mózgu

HBOT - "z and. Hyperbaric Oxygen Treatment" terapia tlenem hiperbarycznym inaczej terapia hiperbaryczna.

Podstawowa definicja terapii hiperbarycznej podana jest w „Europejskim Kodeksie Dobrej Praktyki w Terapii Tlenem Hiperbarycznym”. Według tego dokumentu terapia hiperbaryczna jest metodą leczenia chorób i urazów w komorze hiperbarycznej wykorzystującą ciśnienie wyższe niż atmosferyczne.

Terapia tlenem hiperbarycznym polega na oddychaniu (wentylacji pacjenta) w warunkach zwiększonego ciśnienia niż panujące lokalnie. Umożliwia znaczne zwiększenie rozpuszczalności tlenu we krwi. W warunkach podwyższonego ciśnienia zawartość tlenu w organizmie znacząco wzrasta, między innymi dlatego, że jest nie tylko przenoszony przez hemoglobinę, ale także wzrasta jego rozpuszczalność w osoczu. W podwyższonym ciśnieniu atmosferycznym tlen zatraca fizjologiczne bariery przenikania przez tkanki.
Ciśnienie pod wpływem, którego znajduje się pacjent podczas terapii jest sumą ciśnień atmosferycznego i panującego w komorze. Ciśnienie to jest wyrażane w atmosferach absolutnych (ATA). Obecnie stosowane ciśnienia w terapii hiperbarycznej mieszczą się w zakresie 1,4 do 3,0 ATA. Stosowane ciśnienia zależą od leczonego schorzenia, oczekiwanych efektów oraz indywidualnych predyspozycji, ograniczeń i wymagań pacjenta. W tym zakresie ciśnień, terapia jest wystarczająco skuteczna i bezpieczna. Zwykle pojedyńczy zabieg trwa od 40 – 90 min. W tym czasie pacjent przebywa w komorze wypełnionej tlenem lub powietrzem oddychając za pomocą maski czystym tlenem.

HISTORIA

Terapia hiperbaryczna słusznie kojarzy się z problemami zdrowotnymi nurków, którzy byli pierwszymi pacjentami komór hiperbarycznych. Pierwsza komora została zbudowana w Anglii w 1662 roku. Należy jednak zauważyć, że tlen został odkryty przez Priestleya dopiero w roku 1775. Początek nowoczesnej terapii hiperbarycznej to 1960 rok.

PODSTAWY FIZYCZNE

Aby zrozumieć działanie lecznicze terapii hiperbarycznej należy poznać pojęcie tlenu, jego działanie na organizm oraz prawa fizyki rządzące jego migracją. Tlen jest pierwiastkiem chemicznym z grupy tlenowców. Występuje w stanie wolnym w postaci cząstek dwuatomowych O2 oraz w postaci ozonu O3. Tlen jest jednym z najczęściej występujących pierwiastków na Ziemi. Stanowi prawie 21 % objętości powietrza atmosferycznego. Dla organizmów żywych tlen jest niezbędny do przeprowadzania podstawowych procesów metabolicznych. Komórki ludzkie bez dostępu do tlenu nie mogą się rozwijać i giną. Jest ważnym makroelementem w organizmie ludzkim. Wchodzi w skład między innymi węglowodanów, białek, wody czy tłuszczów.

Podstawowym sposobem dostarczania tlenu do komórek w organizmie ludzkim jest wymiana gazowa, zachodząca głównie w układzie oddechowym człowieka i w niewielkim stopniu przez skórę. Wymiana gazowa zachodząca w płucach i komórkach oparta jest na zjawisku dyfuzji. Dyfuzja polega na wzajemnym przenikaniu się cząsteczek jednego gazu pomiędzy cząsteczki drugiego. Podstawowym czynnikiem wpływającym na szybkość dyfuzji jest różnica stężeń gazów inaczej mówiąc ciśnienie cząsteczkowe (parcjalne). Im większa jest różnica ciśnień cząsteczkowych gazów między dwoma ośrodkami tym dyfuzja zachodzi szybciej.
Ciśnienie parcjalne tlenu w powietrzu wynosi 21% ciśnienia atmosferycznego (wynika to z składu powietrza). W układzie oddechowym dyfuzja zachodzi w płucach. Cząsteczki tlenu dyfundują przez barierę pęcherzykowo – włośniczkową pomiędzy środowiskiem gazowym pęcherzyków płucnych a środowiskiem płynnym krwi. Podobnie zachodzi to zjawisko dla skóry, cząsteczki tlenu dyfundują z powietrza atmosferycznego do komórek skóry. 

Podstawowym prawem, na którym opiera się terapia hiperbaryczna jest prawo Henry'ego, opisujące zależność między objętością (ilością) rozpuszczonego gazu w jednostce objętości cieczya ciśnieniem tego gazu:
v= k*P
Gdzie: v – objętość (ilość) rozpuszczonego gazu w cieczy, k- stała zależna od układu gaz/ciecz i temperatury, p – ciśnienie gazu wywieranego na ciecz. (tu obrazek pt rozpuszczalność)

ISTOTA TERAPII HIPERBARYCZNEJ

Podstawowym skutkiem terapii jest zwiększenie ilości tlenu w organizmie a także:

• zwiększenie dopływ tlenu do uszkodzonego obszaru
• poprawienie ukrwienia w obszarze uszkodzonym poprzez zwężenie naczyń centralnych a zwiększenie przepływu przez tkanki uszkodzone
• zmniejszenie obrzęku uszkodzonych tkanek
• hamowanie namnażania się bakterii i zwiększa skuteczność antybiotykoterapii
• aktywacja neoangiogenezy
• namnażanie komórek skóry właściwej i zwiększenie produkcji kolagenu
• wzrost aktywności przeciwbakteryjnej
• zwiększenie aktywności osteoblastów i osteoklastów
• zmniejszenie okresu półtrwania karboksyhemoglobin
• zmniejszenie objętości pęcherzyków gazu we krwi.

WSKAZANIA

• Zatrucie tlenkiem węgla
• Oparzenia
• Choroba Parkinsona, Alzheimer
• Choroby przewlekłe skóry
• Reumatyzm
• Rekonwalescencja po zabiegach chirurgicznych
• Choroba nowotworowa
• Urazy głowy
• Nagła głuchota, głuchota po urazie akustycznym
• Choroby autoimmunologiczne i inne przewlekle stany zapalne
• Anemia
• Zaburzenia płodności i potencji
• Migrena
• Cukrzyca
• Otyłość
• ADHD

 

AUTYZM - skuteczność terapii tlenowej była już wielokrotnie dokumentowana. Zabieg poprawia koncentrację i zdolności poznawcze, polepsza kontakt wzrokowy, obniża poziom napięcia i stresu, poprawia jakość snu. Za te pozytywne zmiany odpowiada zwiększony dopływ tlenu do mózgu, wzmożona angiogeneza i neurogeneza, ale również skuteczne usuwanie toksyn, działanie przeciwzapalne i regeneracyjne na jelita oraz stymulacja produkcji komórek macierzystych. Wiele badań wskazuje, że w przypadku dzieci z ASD mamy do czynienia z hipoperfuzją mózgową – szacuje się, że aż 86 % pacjentów ma zmniejszony przepływ krwi w mózgu. Badanie przeprowadzone przez dr Jamesa Wilcoxa z Wydziału Psychiatrii z Texas Tech University Health Sciences Center wykazało, że zwykle hipoperfuzja pogłębia się z wiekiem dziecka, a u starszych staje się “dość głęboka”. Zmniejszony przepływ krwi możne odpowiadać za wiele kluczowych symptomów autystycznych, a jego redukcja – za ustępowanie objawów. Badania dowodzą, że czynnikiem przyczyniającym się do wystąpienia hipoperfuzji jest stan zapalny. W 2005 r. John Hopkins opublikował wyniki autopsji mózgu osób z autyzmem – okazało się, że w mózgu tych osób toczył się proces zapalny. Wiele późniejszych badań potwierdziło te wyniki.U dzieci dotkniętych autyzmem nie bez znaczenia jest też inny proces zapalny – ten mający miejsce w jelitach. Zgodnie z badaniami Wakefielda większość autystycznych dzieci ma problemy gastryczne i przewlekły stan zapalny jelit.

DEPRESJA, PTSD (post traumatic stress disorder) - zabieg poprawia jakość snu, przepływ krwi w mózgu. Lepsze dotlenienie komórek wpływa na poprawę funkcji poznawczych jak pamięć czy koncentracja. U osób cierpiących na depresję zauważono mniejsze nasilenie myśli samobójczych i wyraźną poprawę nastroju. Wykazano również, że u pacjentów ze schizofrenią farmakoterapia w połączeniu z tlenoterapią daje znacznie lepsze efekty.

UDAR MÓZGU, USZKODZENIE MÓZGU - terapia tlenowa to najbardziej efektywna forma dostarczania tlenu do wszystkich tkanek. tlen dyfunduje, czyli przenika nawet do ognisk udarowych - zupełnie nieukrwionych. Zwiększa się również stężenie tlenu w osoczu, płynie mózgowo rdzeniowym czy limfie. Zabiegi w komorze znacznie poprawiają funkcje poznawcze, przyśpieszają rehabilitację. Badania wykazały, że zmniejsza to obrzęk mózgu, poprawia komunikację neuronów, regeneruje nawet te obszary, które były nieaktywne. Mechanizm neurobiologiczny jest bardzo skomplikowany. Poprawia się praca nie tylko mitochondriów (odpowiedzialnych za życie komórek), ale również plastyczność synaptyczna. Komórki wytwarzają więcej połączeń, dlatego szybciej dochodzi do obudzenia połączeń neuronalnych pomiędzy ośrodkami korowymi, ale też korowo - podkorowymi. Terapia w komorze po świeżo przebytym udarze jest niewskazana ze względu na trudności w uregulowaniu ciśnienia. Natomiast jak najbardziej zaleca się stosowanie kiedy stan pacjenta jest stabilny. Podobne efekty uzyskuje się u pacjentów z encefalopatią czy uszkodzeniem spowodowanym niedotlenieniem mózgu czy skutkami uszkodzeń mechanicznych lub operacjach chirurgicznych.  Dla pozytywnych efektów potrzebnych jest czasem nawet do 40 zabiegów 5 dni w tygodniu po 90 minut.

PRZECIWWSKAZANIA

Niestety nie każdy może skorzystać z tej terapii. Przeciwwskazania do terapii to:

• różnego rodzaju krwotoki
• gorączka
• operacje przeprowadzane w okolicach klatki piersiowej
• zapalenie nerwu wzrokowego
• choroby uszu i zatok
• ciąża (wyjątek stanowi stan zatrucia tlenkiem węgla)
• padaczka
• rozedma płuc
• rozsiana choroba nowotworowa
• rozrusznik serca
• stosowanie niektórych leków, głównie cytostatyków

 

JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ DO ZABIEGU

Przed przystąpieniem do sesji tlenoterapii hiperbarycznej niezbędne są pewne zalecenia i ograniczenia, które należy przestrzegać podczas sesji aby odbyła się zgodnie z wymogami bezpieczeństwa a zarazem pozwalała na relaks i odprężenie dla pacjenta.

Polecamy naszym Pacjentom przed zabiegiem tlenoterapii hiperbarycznej konsultacje ze swoim lekarzem pierwszego kontaktu lub z lekarzem prowadzącym w przypadku chorób przewlekłych aby upewnienia się, że nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych do zabiegów terapii tlenowej w komorze hiperbarycznej. Zalecamy zwłaszcza badanie płuc, zrobienie EKG, badanie uszu, badanie ogólne, inne badania w zależności od rodzaju chorób pacjenta.

Przygotowanie pacjenta do zabiegu:

• na pierwszą tlenoterapię hiperbaryczną należy przyjść, około 15 min przed wyznaczoną godziną w celu zapoznania się z zasadami.
• nie zaleca się spożywania bezpośrednio przed sesją napojów gazowanych.
• osoby z cukrzycą powinny przed sesją tlenoterapii spożyć posiłek i przyjąć leki przeciwcukrzycowe według stosowanego dotychczas schematu leczenia,
• obowiązuje całkowity zakaz spożywania alkoholu do 12 godzin, a palenia papierosów do 2 godzin przed sesją,
• pacjent odbywa zabieg w bawełnianej odzieży (zapewnia to komfort a zarazem  zapobieganiu wyładowaniom elektrostatycznym wewnątrz komory),
• rzeczy osobiste takie jak zegarki, biżuteria, klucze itp. muszą pozostać poza komorą,
• obowiązuje bezwzględny zakaz wnoszenia do komory substancji łatwopalnych; zapalniczek, zapałek, papierosów,
• niedozwolone jest wnoszenie jakichkolwiek urządzeń zasilanych bateriami np.; telefonów, laptopów, tabletów czy podobnych urządzeń,
• nie można wnosić do wnętrza komory także świeżo drukowanych gazet,
• włosy nie mogą być polakierowane,
• powinno się zrezygnować z make-up’u i kremu czy balsamów,
• lakier na paznokciach powinien być 2-dniowy bądź starszy,
• opatrunki zakładane w dniu zabiegu nie powinny zawierać w składzie preparatów na bazie tłuszczów (kremów, maści, itp.).
• ruchome akcesoria medyczne takie jak soczewki, aparaty słuchowe powinny zostać również zdjęte, w pozostałych przypadkach (np. rozrusznik serca) prosimy o wcześniejsze poinformowanie,
• przed zabiegiem zaleca się skorzystanie z toalety ponieważ czas sesji 45 do 90 minut